Sinds eind januari kent België een nieuwe federale regering. De regering-De Wever, en bij uitstek bevoegd minister Jean-Luc Crucke, heeft als opdracht de uitstoot van broeikasgassen te doen dalen en de energiemix duurzamer te maken. Bovendien wil ze onze industrie competitiever maken. Hoe wil de nieuwe regeringsploeg dit voor elkaar krijgen? Door extra steun voor bedrijven om de energietransitie te versnellen. In dit artikel hebben we vijf maatregelen uitgepikt.
1. Versterkte steun voor groene investeringen
De federale regering wil bedrijven sterker ondersteunen bij hun investeringen in energie-efficiënte technologie en duurzame innovaties. De investeringsaftrek wordt onbeperkt overdraagbaar en toegankelijker gemaakt voor investeringen in de energietransitie. De verhoogde investeringsaftrek voor energie-, mobiliteits- en milieulijsten wordt geharmoniseerd naar 40%. Daarnaast wordt de beperking op Europese steun voor CCS-CCU-investeringen geschrapt. Dit biedt bedrijven nieuwe mogelijkheden om te investeren in CO2-besparende technologieën.
Daartegenover staat dat de federale regering dit jaar het Energietransitiefonds wil opdoeken. Bedrijven die nog subsidies voor onderzoek en ontwikkeling in het kader van de energietransitie willen inroepen, krijgen in 2025 een laatste kans.
2. Nieuwe fiscale hervormingen stimuleren duurzame transitie
De regering zet in op een fiscale hervorming die bedrijven ondersteunt in hun klimaatambities. Het bestaande emissiehandelssysteem (ETS) wordt uitgebreid en aangevuld met nationale maatregelen om bedrijven te helpen bij de overstap naar duurzame technologieën.
De regering heeft de ambitie om het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) door te voeren, maar in de huidige vorm zien we dit eerder leiden tot een verzwakking van elk proces dat niet volledig klimaatneutraal is, dan dat het een duurzame transitie ondersteunt. Hoe CBAM zich zal ontwikkelen binnen het Europees beleid blijft onzeker, en mogelijke herzieningen kunnen de impact op Belgische bedrijven veranderen.
Daarnaast wil de federale regering de btw-tarieven voor koolstofarme technologieën gunstiger maken dan die van de fossiele tegenhangers. Concreet zal bijvoorbeeld de btw op warmtepompen van 21% naar 6% worden teruggebracht, terwijl het btw-tarief voor verbrandingsketels op fossiele brandstoffen van 6% naar 21% wordt opgetrokken.
3. Energie-efficiëntie als speerpunt in de industriële transitie
De transitie naar een koolstofarme industrie is ook voor de regering-De Wever prioritair. De hefbomen hiervoor, zoals energie-efficiëntie, hernieuwbare energie en koolstofarme technologieën, moeten technologieneutraal, kostenefficiënt en flexibel worden ingezet. Dit betekent dat bedrijven worden aangemoedigd om efficiënter om te gaan met energieverbruik, en zich te richten op strategische verduurzaming van hun productieprocessen. De overheid wil de industrie hierin ondersteunen door op gewestelijk niveau zo veel mogelijk gebruik te maken van de beschikbare EU-middelen en programma’s.
Het regeerakkoord vermeldt ook dat de industrie deze transitie zelf dient te realiseren (voluntaristisch). De overheid beperkt zicht tot het vastleggen van doelstellingen en opvolging van de resultaten, maar laat de concrete uitvoering volledig aan de bedrijven over.
4. Innovatie en biobrandstoffen als aanvulling op elektrificatie
Binnen die transitie naar een koolstofarme industrie is een belangrijke rol weggelegd voor elektrificatie, maar niet alle sectoren kunnen eenvoudig overschakelen. De federale regering voorziet in overleg met de gewesten een bijmengingsplicht voor duurzame biobrandstoffen van de tweede en derde generatie. Dit moet sectoren zoals zwaar transport helpen hun CO2-uitstoot te verlagen. Verder worden innovatieve oplossingen zoals biogas en e-brandstoffen ondersteund om de transitie te versnellen. De regering zal ook barrières voor innovatie wegnemen en afstemmen met de gewesten om bedrijven beter te begeleiden in de ontwikkeling en toepassing van nieuwe technologieën.
5. Versterkte energienorm en lagere netkosten voor bedrijven
Om de concurrentiekracht van Belgische bedrijven te vrijwaren, worden de accijnzen op elektriciteit verlaagd naar het Europese minimum. Daarnaast zullen de transmissienettarieven voor elektriciteitsintensieve industrieën worden verlaagd naar het niveau van de buurlanden. Tegelijkertijd worden er inspanningen verwacht van bedrijven op vlak van decarbonisatie en energie-efficiëntie om in aanmerking te komen voor extra steunmaatregelen. Om de Belgische energietransitie te versnellen, is een forse stijging van de elektriciteitsproductie en een versterking van het elektriciteitsnet nodig. De federale regeringsploeg wil hieraan tegemoet komen met extra investeringen in grootschalige en kleinschalige energieproductie, netcapaciteit en energieopslag. Er wordt verder ingezet op flexibiliteit in het elektriciteitsver bruik en de uitrol van nieuwe technologieën zoals elektrolysers om de integratie van hernieuwbare energie te verbeteren. Het staat ook vast dat de nieuwe regering de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen verder wil afbouwen. Dit betekent extra investeringen in hernieuwbare energie en ook in kernenergie als stabiele koolstofarme energiebron.
Met deze maatregelen wil de federale regering de komende legislatuur de transitie naar een duurzame energie in een stroomversnelling brengen, en ook de competitiviteit van het Belgische bedrijfsleven versterken. Voor energiemanagers bieden de aangekondigde plannen nieuwe kansen om te investeren in energie-efficiënte oplossingen.
Wil je weten hoe jouw bedrijf zich het best kan voorbereiden op deze hervormingen?
👉 Onze experts helpen je graag verder.